IBAN-naamcheck

Bij het overboeken van geld van de ene naar de andere rekening gaat het nog wel eens mis. Het kan zijn dat er per ongeluk een verkeerd rekeningnummer wordt ingevoerd, waardoor het geld naar de verkeerde persoon wordt opgestuurd. Maar het kan ook gaan om een kwaadwillende actie van een partij die bewust een verkeerd nummer opgeeft.

Om dat te voorkomen wordt de IBAN-naamcheck ingevoerd. De Nederlandse Vereniging van Banken is vanuit consumentenverenigingen en de politiek al langer gevraagd om maatregelen te nemen om te voorkomen dat rekeninghouders per ongeluk geld overmaken naar een verkeerd rekeningnummer.

Tikfoutje in rekeningnummer

Vóór de invoering van het IBAN gebeurde het gemiddeld 4.500 keer per maand dat iemand door een tikfout geld overmaakte naar een verkeerd rekeningnummer. Na de invoering van IBAN daalde dit aantal tot gemiddeld 1.500 verkeerde overboekingen per maand. De invoering van IBAN resulteerde dus al tot een sterke daling, vanwege het feit dat een kleine tikfout in het rekeningnummer sindsdien vaker leidt tot een niet-bestaand rekeningnummer, waardoor niets kon worden overgeboekt.

In de gevallen waarin iemand per ongeluk een verkeerd (bestaand) rekeningnummer intypte, was de ontvanger in 73% van de gevallen integer genoeg om het onterecht ontvangen bedrag terug te storten. Toch is de resterende 27% van de gevallen nog reden tot voldoende zorg om een poging te doen dit terug te dringen door middel van een nummer-naamcheck.

Fraude

Maar vooral frauderende partijen moeten hiermee worden aangepakt. Oplichters sturen een valse factuur, bijvoorbeeld uit naam van de Belastingdienst of een bedrijf waarmee de consument zaken doet of denkt te doen. Op die factuur zetten de oplichters vervolgens een rekeningnummer dat helemaal niet van die belastingdienst of dat bedrijf is. Ze hebben met een smoesje of tegen betaling een bankrekening en -pasje van iemand gekregen (zogenoemde katvangers of “money mules”). Zodra geld wordt overgemaakt door nietsvermoedende consumenten, nemen deze criminelen het geld op. Tegen de tijd dat de consument erachter komt dat hij een onterechte betaling heeft gedaan, is het geld niet meer terug te krijgen.

IBAN-naamcheck

De NVB had aangegeven dat een IBAN-naamcheck erg moeilijk realiseerbaar is, omdat niet alle banken over alle bankrekeningnummers beschikken. Toch is de Rabobank erin geslaagd een innovatief algoritme uit te vinden, waardoor een check mogelijk is. Vanwege het grote belang van deze innovatie, stelt de bank deze IBAN-naamcheck beschikbaar aan alle andere banken. Wanneer iemand een overboeking doet, voert hij eerst de naam van de begunstigde rekeninghouder in en vervolgens het IBAN. Er zijn dan drie mogelijkheden:

De naam komt overeen met het IBAN

In dit geval ziet de gebruiker niets: naam en IBAN komen overeen en de overboeking wordt gewoon uitgevoerd.

De naam lijkt op de naam die hoort bij het IBAN

Stel dat de naam echte naam “de Vries”is en de klant typt per ongeluk “de Fries”, dan komt er een melding in het scherm te staan waarin staat “Bij de bank bekend als De Vries”. De overboeker kan dan zijn tikfout rechtzetten. Ook het adresboek waarin naam en rekeningnummer worden opgeslagen, worden zo gecorrigeerd.

De naam lijkt niet op de naam die hoort bij het IBAN

Wanneer iemand bij het rekeningnummer dat hoort bij de persoon “de Vries”bijvoorbeeld “Belastingdienst”zou invoeren, krijgt de overboeker een duidelijker waarschuwing te zien.

In een rood kadertje met een uitroepteken staat “Wees alert. Volgens de bank hoort deze naam niet bij het ingevoerde rekeningnummer. Deze rekening is van een persoon.”

De IBAN-naamcheck blokkeert niets, maar is alleen een waarschuwing. Iemand die gewoon aangeeft dat de overboeking moet worden gedaan, zal hierin dus niet beschermd worden. De overboeking wordt dan simpelweg uitgevoerd conform opdracht.

^{(bron: WFT nu)}