Normale voorzichtigheid

Handtassen naast terrastafels, een opladende mobiel in een campingtoilet of een cameratas in een bagagerek in de trein. De zomervakantie is hoogseizoen voor diefstalclaims op reisverzekeringen. Verzekeraars beoordelen die vaak mede aan de hand van het begrip ‘normale voorzichtigheid’. Een op de vijf reisverzekeringsklachten bij Kifid draaide afgelopen jaren om dit begrip. Wanneer is een verzekerde niet meer voorzichtig genoeg? En is er een grijs gebied? Nee, zegt Kifid. Ja, zeggen het Verbond en verzekeringsrechtadvocaat Lisette de Haan.

Voorbeelden

Op een terras aan een rustig pleintje zitten een moeder en haar twee dochters te eten. Haar handtas zet de vrouw naast het tafeltje op de grond zodat het drietal de ruimte heeft om samen foto’s van de stedentrip te bekijken. Op een gegeven moment pakt ze haar mobiel uit haar tas. Het volgende moment dat ze iets nodig heeft, een halfuurtje later, is de handtas weg. Nh1816 weigert de schade, bijna € 1.500 te vergoeden, want de vakantieganger zou onvoldoende voorzorgsmaatregelen hebben getroffen om de diefstal te voorkomen.

Een treinreis in Nederland, bepakt met twee trolleys, twee tassen en een handtas trekt een stel eropuit. Een zware tas met fotoapparatuur en reisdocumenten leggen ze in het bagagerek boven hun hoofd. Ergens onderweg ontdekt de hobbyfotograaf dat die tas verdwenen is. Univé wil de schade, zo’n € 4.750, niet vergoeden, want de treinreizigers zijn niet voorzichtig genoeg geweest?

Waar ligt de grens?

De vraag dient zich aan: waar begint normale voorzichtigheid en waar houdt het op? Als een wintersporter zijn skibril niet naast zijn restauranttafel legt, maar in een daarvoor bedoelde garderobe binnen zijn blikveld, is dat dan voorzichtig genoeg? Als een toerist een paar minuten enkele meters wegloopt van zijn tafel en handtas om haar dansende ouders te filmen, is dat voorzichtig?

Specifieke omstandigheden

“Voor de beoordeling van de normale voorzichtigheid is de situatie waarin iemand zich bevindt ten tijde van de gebeurtenis maatgevend. De centrale vraag waar de Geschillencommissie zich in dit soort zaken voor ziet gesteld luidt: Is de consument in die specifieke situatie voldoende voorzichtig geweest?”, licht Eveline Ruinaard, voorzitter van de Geschillencommissie van Kifid toe. Het begrip speelt vooral een belangrijke rol als het gaat om verlies of diefstal van bagage. “Omdat de omstandigheden bij iedere gebeurtenis anders zijn, is een algemeen oordeel over wanneer voldaan is aan de normale voorzichtigheid niet te geven.”

Clausule in polisvoorwaarden

Een uitleg over normale voorzichtigheid begint bij wetsartikel 952 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek, legt verzekeringsrechtadvocaat Lisette de Haan van V&A Advocaten uit. Dat artikel bepaalt dat de verzekeraar geen schade vergoedt die door opzet of roekeloosheid is veroorzaakt. De Haan: “Daar mag je als verzekeraar van afwijken: je mag ruimer of minder ruim dekken. Dat moet je dan wel in de polisvoorwaarden opnemen. De normalevoorzichtigheidsclausule is zo’n afwijking van het wetsartikel.”

Die clausule verschilt per maatschappij. “Het begrip normale voorzichtigheid laat zich moeilijk vastleggen in standaardcriteria”, zegt woordvoerder Oscar van Elferen van het Verbond van Verzekeraars. “De specifieke omstandigheden spelen altijd een rol. De verzekeraar toetst of de verzekerde in die omstandigheden zijn best heeft gedaan om de schade te voorkomen.”

Kortom, een in beton gegoten definitie van normale voorzichtigheid valt niet te geven. Maar dat betekent niet dat er sprake is van een grijs gebied, aldus Ruinaard. Juist niet. “Omdat er geen ‘algemene regel’ is, zal iedere gebeurtenis naar de eigen specifieke omstandigheden moeten worden beoordeeld.” In Kifid-uitspraken kun je daarom nooit ski’s een-op-een vervangen door een camera, of een handtas door een tablet. Elke zaak is anders. “Maar,” besluit Ruinaard, “voor zover er sprake is van soortgelijke gebeurtenissen en soortgelijke omstandigheden zal het oordeel van Kifid overeenkomsten vertonen.”

^{(bron: AM web)}