Kijk bij ZZP'er verder dan de VAR!

Al deze risico’s zijn toch afgedekt met een VAR-verklaring? Of niet soms?

Nee dus: een juiste VAR-verklaring zegt alleen iets over de vraag of de opdrachtgever loonheffing dient af te dragen. De VAR-verklaring heeft geen betekenis voor bepaalde andere juridische kwesties, zoals hierna nog zal blijken.

Wat doet de VAR-verklaring?

Allereerst: gebruik de juiste VAR-verklaring!

Degene die met een ZZP'er in zee gaat, wil immers niet te maken krijgen met het risico dat hij door de fiscus toch wordt aangeslagen voor loonheffing over de vergoeding die aan de ZZP'er is uitbetaald. Met name wanneer de fiscus aanleiding zou zien om de samenwerkingsrelatie met een ZZP'er aan te merken als een (al dan niet verkapt) dienstverband, doet dit risico zich voor.

Elke opdrachtgever kan het beste van de ingehuurde ZZP'er een recente VAR WUO-verklaring verlangen. In het geval de ZZP'er zijn zelfstandige onderneming drijft in de vorm van een BV, kan een VAR DGA worden gevraagd. Deze VAR-verklaringen worden op verzoek van de ZZP'er afgegeven door de Belastingdienst. Daarmee wordt de opdrachtgever dan gevrijwaard van het risico van loonheffing.

Let hier goed op want vaak zal de Belastingdienst aan een ZZP’er een VAR ROW-verklaring afgeven (“resultaat uit overige werkzaamheden”), maar deze verklaring biedt de opdrachtgever geen zekerheid over de vraag of er wel of niet loonheffing moet worden ingehouden. Het Kabinet is deze problematiek ook al opgevallen, maar heeft nog geen afdoende maatregelen getroffen. Wel heeft belangenvereniging ZZP Nederland een eigen vrijwaringsverklaring gemaakt, maar of die steeds zal blijken te voldoen is allerminst zeker!

Arbo-verplichtingen

De voorschriften uit de Arbo-regelgeving beogen de persoonlijke veiligheid te waarborgen tijdens het verrichten van werkzaamheden. Deze betreffen voornamelijk werknemers.  Volgens de Arbo-regelgeving is de ZZP'er als zelfstandige zelf verantwoordelijk voor zijn veiligheid en gezondheid.

Vanaf 1 juli 2012 worden ZZP’ers echter op dezelfde manier beschermd tegen risico’s voor hun gezondheid als gewone arbeidskrachten/werknemers die op dezelfde werkvloer werkzaam zijn. De Staatsecretaris heeft hiertoe de Arbo-regels aangepast. De ZZP'er krijgt daardoor dezelfde veiligheidsbescherming als werknemers in loondienst, als zij tenminste ergens samen aan het werk zijn en daar hetzelfde werk doen.

Werkgevers, bijvoorbeeld in de bouw, die een project uitvoeren waar zij hun eigen personeel inzetten maar ook een aantal ZZP'ers tewerkstellen, hebben nu dus te maken met de omstandigheid dat de ZZP'er in die situatie op dezelfde wijze en in dezelfde mate wettelijk beschermd wordt tegen gezondheidsrisico’s als de aldaar werkzame werknemers. Dit kan leiden tot een uitbreiding van de zorg (en wellicht zelfs aansprakelijkheid) voor de handhaving en naleving van Arbo-regels voor aannemers die ZZP'ers op een werk inzetten naast eigen personeel.

Aansprakelijkheid voor bedrijfsongevallen

Een werkgever is wettelijk aansprakelijk voor de veiligheid van zijn personeel en die werkgever heeft dan ook een zogenoemde zorgplicht voor de veiligheid van de werkomgeving waarin zijn personeelsleden werkzaam zijn.

Welbeschouwd geldt dit dan dus niet voor een ZZP'er, die als zelfstandige zonder dienstbetrekking voor de opdrachtgever werkzaam is.

Uit een recente uitspraak van de Hoge Raad valt echter af te leiden dat de zogenoemde inlenersaansprakelijkheid van werkgevers kan worden uitgebreid tot ZZP'ers.

Ook lagere rechters hebben al in dezelfde lijn uitspraken gedaan. Deze verruimde inlenersaansprakelijkheid voor bedrijfsongevallen van ZZP'ers, noopt tot heroriëntering op de mate van verzekering en verzekeringsdekking: de opdrachtgever dient zijn verzekeringsrisico wellicht uit te breiden terwijl daarnaast van de ZZP'er zou moeten worden vereist dat deze zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluit (en daarvan bewijs overlegt).

Schade veroorzaakt door ZZP'ers aan derden

Strikt genomen is een ZZP'er, die in de uitvoering van zijn werk schade berokkent aan een derde, daarvoor zelf aansprakelijk te achten. De ZZP'er is immers geen werknemer, voor wie een werkgever wettelijk aansprakelijk kan worden gesteld.

Mogelijk kunnen ZZP’ers soms worden gezien als “hulppersonen” van de opdrachtgever. Langs deze juridische weg kan de hoofdaannemer wellicht worden aangesproken door een derde die schade heeft geleden als gevolg van het handelen van een ZZP'er.

Ook hier luidt derhalve het devies: zorg als aannemer voor een goede aansprakelijkheidsverzekering en verlang ook van de ingehuurde ZZP'er dat deze een eigen bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten, waarvan hij bewijs (polis) kan overleggen.

In geval van vragen of advies (al dan niet bij het opstellen van een overeenkomst van onderaanneming met ZZP’ers) kunt u contact opnemen met mr. Robert Michels van ambagsadvocaten via telefoonnummer 0493-352545.

(Dit is een bijdrage van ambagsadvocaten)