Schoorsteenbrand

Mensen hebben behoefte aan warmte en sfeer in huis. Een (open) haard of kachel is één van de mogelijkheden om die warmte en sfeer te creëren. Sommigen kiezen voor een haard of houtkachel, omdat zij zich aangetrokken voelen tot de charme van het stoken en de typische geur van brandend hout. Anderen gaan voor een elektrische kachel of gaskachel. Zij gaan voor een sfeervol vlammenspel waar geen noemenswaardige inspanning voor nodig is.

Stookkunst

“Stoken op hout (en kolen) was vroeger de enige manier om ruimtes te verwarmen. Mensen stookten dagelijks en kenden de kunst van het stoken met hout goed. Tegenwoordig is het vooral een sfeervolle bijverwarming. Of mensen hebben veel hout op voorraad of kiezen hier vanwege subsidieregelingen voor. Doordat er door de vele keuze in verwarmingsbronnen minder mensen dagelijks stoken op hout, beheersen mensen de kunst van het stoken minder goed dan vroeger. Hierin schuilt een groot gevaar. Ieder jaar rukt de brandweer circa 2000 keer uit om een schoorsteenbrand te blussen. Schoorsteenbrand hoeft niet beperkt te blijven tot de schoorsteen zelf. In het ergste geval kan een schoorsteenbrand zelfs leiden tot de totale verwoesting van een gebouw. Dit risico doet zich vooral voor als er sprake is van zowel constructie- als materiaalgebreken.

Allesbranders bestaan niet

De naam ‘allesbrander’ die veel mensen te pas en te onpas gebruiken, is onjuist. Deze naam komt van haarden en kachels die op zowel kolen als op hout gestookt kunnen worden. Maar ‘allesbrander’ betekent niet dat alle soorten hout geschikt zijn als brandstof. Heeft u een houtkachel of open haard? Gebruik dan alleen droog, harsvrij hout of speciaal voor houtkachels gemaakte brandstof. Stook nooit met kranten, spaanplaat of nat, geverfd of geïmpregneerd hout. Helemaal uit den boze is stoken met kunststof (plastic), vloerbedekking, rubber en overig huishoudelijk afval. Deze stoffen zorgen enerzijds voor ernstige luchtvervuiling (ook in het stookvertrek) en milieuschade (wat een milieuovertreding is en een zogenaamd economisch delict kan opleveren). Anderzijds leidt gebruik tot een grotere kans op schoorsteenbrand, versnelde slijtage en lekkage van het rookkanaal.

Ieder jaar rukt de brandweer circa 2000 keer uit om een schoorsteenbrand te blussen.

Wanneer is hout droog genoeg om te stoken?

De vuistregel is dat hout minstens één jaar, maar beter twee jaar, op een droge en winderige plaats moet worden opgeslagen. Verder dient het hout minder dan 18 procent vocht te bevatten. Een ideale plek is bijvoorbeeld in de tuin tegen een gevel, afgedekt aan de zijkanten en een afdak. Leg bij voorkeur de eerste rij hout op een hoogte van ongeveer 40 centimeter. Kleine, gekloofde blokken hout drogen sneller dan lange, niet gekloofde blokken. Het hout kan het best gezaagd of gekloofd worden in stukken van ‘polsdikte’.

Vegen

Een rookkanaal moet minimaal één keer per jaar worden geveegd. Als u 3 à 4 keer per week stookt, moet het kanaal vaker geveegd worden. Om het rookkanaal te kunnen vegen, moet het aan een aantal eisen voldoen:

• De binnenzijde mag niet te kwetsbaar zijn. Bij het vegen wordt soms een zware kogel gebruikt, die door het kanaal wordt geleid. Deze kogel kan het binnenwerk van een kanaal beschadigen. Gemetselde schoorstenen kunnen voorzien zijn van een RVS-binnenmantel en deze mogen niet met een stalen kogel en stalen borstel worden geveegd. Ook dubbelwandig geïsoleerde RVS-schoorstenen moeten met kunststof materialen geveegd om beschadiging te voorkomen.
• Het kanaal mag geen vernauwingen bevatten die het vegen bemoeilijken of de rookgassen te veel afremmen;
• Het kanaal mag geen scherpe bochten bevatten. Dit bemoeilijkt het vegen of maakt het zelfs onmogelijk. De bochten (verslepingen) mogen een maximale hoek van 45 graden hebben ten opzichte van de verticale as. Bochten zijn bij voorkeur niet groter dan 30 graden;
• Het kanaal mag geen loze ruimten bevatten die bij het vegen niet worden gereinigd. Deze zijn bijvoorbeeld onder meer aanwezig bij te scherpe bochten. Het vegen vindt bij grote voorkeur plaats van boven naar onder. Maar als het niet anders kan is van onder naar boven ook mogelijk. Tegenwoordig kunnen schoorstenen zelfs elektrisch worden geveegd. Rieten daken Bij panden met rieten daken is het belangrijk dat de schoorsteenveger het dak op gaat 2 ). Wanneer hij op het dak aanwezig is, kan hij namelijk ook de vonkenvanger inspecteren en schoonmaken. Ook andere zaken zoals bijvoorbeeld een vogelnest onder de kap, zijn dan zichtbaar. Vanaf de grond is dit niet altijd goed te zien, terwijl hier wel een extra brandrisico in kan schuilen.

Hoe herken ik een beginnende schoorsteenbrand?

Een beginnende schoorsteenbrand is vaak te herkennen aan een bulderend geluid in het rookkanaal. Een ander teken is een steeds feller brandende kachel. Feller dan u gewend bent. Doet dit zich voor? Sluit onmiddellijk de schoorsteenklep en de luchttoevoer van de kachel. Waarschuw vervolgens de brandweer. Blus nooit met water. Blussen met (keuken)zout, zand of een schuimblusser mag wel.

(bron: Verbond van Verzekeraars)